یک جشنواره نیم میلیارد تومانی ؛ هزینه ها و دستاوردها

به لحاظ ویژگی‌هایی طبیعی و زیستی و تنوع قومیتی که دارد همواره مورد توجه بوده به ویژه آن‌ که با برگزاری همایش‌ها، جشنواره‌ها و ... بیش از پیش نام خود را بلند آوازه می‌کند .

در این میان برگزاری 7 دوره متوالی " جشنواره بین المللی فرهنگ اقوام ایران زمین " در استان از اهمیت خاصی برخوردار است. جشنواره‌ای که امسال هم از تاریخ هشتم لغایت یازدهم مهرماه برای سومین سال پیاپی در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی استان گلستان برگزار گردید.

بنابراین شایسته است نگاه چندباره‌ ای به ابعاد مختلف برگزاری این جشنواره داشت و با مداقه در آن به ارزیابی دقیق تری از هزینه ها و دستاوردهای آن رسید :

1- این قید بین‌المللی در عنوان این جشنواره هنوز قابل درک نیست که یعنی چه !؟

اولا : سال گذشته تنها 20 تن از اتباع افغانستان از طریق کنسولگری مشهد به این جشنواره آمدند .

امسال هم چند نفر از افغانستان آمدند باز هم به همان ترتیب . بعلاوه تعدادی از اربیل عراق ، قزاقستان ، ترکمنستان ، همین. که این دو کشور آخری که به علت حضور هم قومی ها آنها در گلستان به استان ما رفت و آمد دارند.

آیا بین‌المللی بودن جشنواره همین است ؟ آخر چرا سطح مهمی چون بین‌المللی که در عرف دیپلماتیک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است را تا این حد لوث می‌کنیم.

ثانیا : اگر این جشنواره بین المللی فرض شود ، باید در سال های آتی شاهد میزبانی سایر کشوارها از این جشنواره باشیم که قطعا این گونه نخواهد بود .

2- حضور سفرا ، کارداران و میهمانان خارجی در استان برای حضور در این جشنواره ولو برای دو روز هم که شده غنیمتی است بس بزرگ ، علی‌الخصوص برای استانی که از نظر توسعه‌یافتگی در ردیف‌های آخر کشور قرار دارد.

اما آیا حضور اینها و هزینه های گوناگون ایاب و ذهاب با هواپیمای چارتر ، اقامت ، پذیرایی ، گشت و گذار ، تامین امنیت و دریافت هدایای 120 هزار تومانی تا به حال چه منفعت و سودی برای استان و مردم استان داشته است ؟

آیا حتی یک تور 20 نفره از یکی از این کشورهایی که سفرا و کارداران آنها هر سال به این جشنواره می‌ آیند ، برای استان در بر داشته است ؟

3- تعداد غرفه‌های موجود در جشنواره سال جاری حدود 180 غرفه بود که از این تعداد ، حدود 100 غرفه آن در اختیار صنایع دستی و هنرهای سنتی قرار داشت . اما متاسفانه بیشتر این غرفه‌ها در اختیار هنرمندان و صنعتگران سایر استان‌هاست و آن‌ها با فروش محصولات خود به بازدیدکنندگان گلستانی سود حاصله را به استان خود می‌برند . بنابراین این جشنواره به جای سودآوری برای استان و مردم  آن در واقع سودبری دارد.

در همین زمینه گفتنی است مسئولین اداره‌ کل میراث فرهنگی در مصاحبه‌های خود گفته‌اند ، فروش سال گذشته این جشنواره ، بیش از 2 میلیارد و 500 میلیون تومان بوده است. که به نظر می رسد در بیان این مبلغ به مقدار زیادی اغراق شده است و در صورت صحت هم ، عذر بدتر از گناه است که چنین رقم بالایی از استان خارج شده است چرا که اکثریت غرفه ها در اختیار سایر استان ها بوده است .

البته کارشناسان اقتصاد بر این باورند که در خوش‌بینانه نگاه ، نهایتاً بیش از 200 میلیون تومان فروش در سال گذشته نبوده است و امسال هم با توجه به تورم زیاد و کاهش قدرت خرید مردم و مصاحبه های اختصاصی که با مسئولین غرفه ها گرفته شده ،  این عدد بیش از رقم سال گذشته نخواهد بود.

4- اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان اذعان دارد که کل هزینه های برگزاری سالیانه این جشنواره حدود نیم میلیارد تومان است که البته بیش از این به نظر می رسد . که با پذیرش همین رقم باید سئوال کرد هر ساله این مقدار از جیب میراث فرهنگی استان هزینه می‌شود اما چه دستاورد و ثمره ای نصیب استان می‌شود ؟

این در حالی که مبلغ اجاره 4 روزه نمایشگاه بین المللی گرگان حدود 100 میلیون تومان عنوان شده است . که مباحث مربوط به نمایشگاه بین المللی از قبیل سرویس های بهداشتی ، ورودی نمایشگاه ، پارکینگ ، محوطه و ... به عنوان مکان این جشنواره خود موضوع مستقلی است و مجال دیگری می طلبد ، اگر چه بارها به آن پرداخته شده ولی فعلا کسی پیگیر و پاسخگو نیست .

حال سوال اینجاست که چرا اداره کل میراث فرهنگی توان نیروی انسانی ، مالی، و ... خود در سطح استان را بجای درگیری زمان بر و طاقت فرسا در برگزاری این جشنواره برای به سرانجام رساندن پروژه‌های سرمایه‌گذاری در حوزه دولتی ، میراث فرهنگی و رشد و ارتقای صنایع دستی معطوف نمی کند ؟

ضمنا شنیده می شود محل تخصیص اعتبارات جشنواره و پروژه‌ها فرق دارد و مثلاً برای اتمام پروژه مرمت پل آق‌قلا از مرکز اعتبار تخصیص نیافته است. که به نظر می رسد اگر به جای توجه به برنامه ها و اقدامات فرعی و کم بازده به مسائل اساسی توسعه ای و زیربنایی توجه کنیم و با پیگیری جدی و حتی بسط‌ نشینی اعتبارات لازم را جذب شود .

5-  اینکه گفته می شود این همه شادی و گرد آمدن اقشار مختلف مردم یکی از برکات جشنواره است . اگر چه ممکن است در ظاهر حرف درستی به نظر بیاید و خوشی و شادی کاذبی به همراه داشته باشد ولی در واقع چنین نیست و شادی واقعی مردم در گرو رفع دغدغه های عمده اشتغال ، تامین معشیت و ... است که سازمان میراث فرهنگی هم می تواند در این زمینه ها به مردم کمک کند  و ضمن اینکه آیا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هیچ وظیفه و برنامه دیگری ندارد که هر سال برای شادی مردم کارناوال برگزار کند .

6- تکرار پر زرق و برق چنین جشنواره هایی با حداقل دستاوردها بنیادین و اساسی برای صنعت گردشگری و میراث فرهنگی و صنایع دستی استان ، به نظر می رسد به " پروژه ای برای ابقا مدیر " تبدیل شده است که برخی ها برای طولانی کردن عمر مسئولیت خود در برگزاری آن اصرار دارند ، اگر چه اصرار برخی نیز به خاطر منافع مختلفی است که در حاشیه برگزاری این جشنواره نصیب شان می گردد .

که امیدواریم در سالهای آتی شاهد برگزاری چنین برنامه ها و جشنواره هایی که بیشتر جنبه تبلیغی و نمایشی دارند و دستاورد قابل توجهی در آنها موجود نیست ، نباشیم .'گلستان ما