نقدی بر فرهنگ نامناسب ” زیرآب زنی ” در روستاها

انقلاب اسلامی جوانان برومند ، زحمتکش و با انگیزه ای را تحویل جامعه داد . جوانانی که تا مقاطع بالا درس می خوانند و پیشرفت می کنند تا بلکه روزی به درد جامعه خود بخورند .

جوانان روستایی که در مقایسه با جوانان شهری و نقاط پرجمعیت نشان داده اند از حیث شعور و استعداد نه تنها چیزی کم ندارند بلکه معمولا در سطح بالاتری هستند از این امر مستثنی نبوده و توانسته اند مدارج علمی را تا نقاط حساس و بالا ادامه دهند .

اما یک معضل بدی که در روستاها وجود دارد این است که همواره موقعی که برای تحقیقات محلی به آن روستا می روند ، فورا زیرآب فرد مورد نظر را می زنند . فردی که شاید انسان خوب و وارسته و نخبه ای باشد که بدرد مملکت می خورد اما یک حسادت ناشیانه باعث می شود یک عمر زندگی فردی که شبها بی خوابی کشیده و درس خوانده را به باد می دهد .

فرهنگ زیرآب زنی نامی آشناست که همه ما با آن مواجه شده ایم . طی این سالها افراد بسیاری قربانی این فرهنگ شوم شده اند مخصوصا در روستاها به دلیل اینکه محیط کوچک است و همه همدیگر را می شناسند رشد چشمگیری داشته است .

زیرآب زنی ریشه های مختلفی دارد . ” حسادت ” می تواند یکی از این دلایل باشد . معمولا توی یک جمع کوچک مانند روستا ، افرادی که استعداد کمتری نسبت به فرد دیگری دارند می خواهند ضعف خود را به نوعی جبران کنند . این جبران کردن از مسخره کردن ، ادا در آوردن و سبک خواندن طرف شروع می شود تا اینکه در مراتب بالا به زیرآب زنی ختم می شود .

” مخالفت های قبیله ای ” یکی دیگر از این موارد می باشد که طرف مقابل همواره سعی در تضعیف طرف مقابل دارد و هر چه طرف مقابلش از لحاظ علمی و نداشتن افراد در ادارات پایین تر باشد به نفع رقیب است .

یکی دیگر از این دلایل این است که معمولا افراد با شخصیت ، متدین ، نخبه و مستعد در روستاها بی دلیل از خانه بیرون نمی آیند و به طور معمول سر کوچه ها ، جلوی مغازه ها و سایه برخی مکان ها شاهد نشستن افراد بیکار و لاابالی هستیم که کارشان دعوا گرفتن و توی سر و کله هم زدن است و از قضا ماموران گزینش با چنین افرادی که همیشه در محل حاضر هم هستند روبرو شده و در کسری از ثانیه دودمان یک شخصیت علمی را بر باد می دهند .

از نگاهی دیگر می توان زیرآب زنی را به دو نوع ” زیرآب زنی مستقیم ” و ” زیرآب زنی غیر مستقیم ” ، تقسیم بندی کرد .

در زیرآب زنی مستقیم ، که در آن شخصی که با دیگری مخالف است خودش با پای خود به محل کار طرف مقابل رفته و به طور مستقیم زیرآب وی را می زند . در این موارد معمولا طرفی که زیرآبش زده شده از طرق مختلف می فهمد که چه کسی زیرآبش را زده و بنابراین یا کار به اقدام متقابل کشیده شده و یا اینکه طرفین درگیر می شوند .

در زیرآب زنی غیر مستقیم ، شخص اقدام به زیرآب زنی می کند ولی تلاش دارد تا رد پایی از خود بر جای نگذارد و با استفاده از روش ها و تکنیک هایی اقدام نادرست خود را پنهان نگه داشته ولی طرف مقابل خود را دچار آسیب و زحمت فراوان می کند .

برخی از موارد ذکر شده فوق به شکلهایی خاص در جامعه شهری هم ظهور و بروز دارد که شاید اندکی مدرن تر به نظر برسد ولی از نظر ماهیت و نتیجه یکسان است .

البته در این راه مسئولان گزینش هم باید هوشیار باشند و بدانند که از چه کسی تحقیق می کنند و با پرهیز از شتاب زدگی به سراغ افراد ریش سفید و معتمد در محل بروند تا به اطلاعات درست و صحیح در مورد افراد برسند .

همچنین لازم است در خصوص برطرف شدن این آسیب اجتماعی لازم است از طرف روحانی محل ، شورای اسلامی روستا و مدیران مدارس روستا ، فرهنگ سازی مناسب صورت پذیرد تا به تدریج به برطرف شدن این آسیب و معظل منجر گردد .

نتیجه اینکه ، همان طوری که استخدام یک فرد بد می تواند به نظام ضربه بزند ، استخدام نکردن یک فرد خوب و نخبه ضربات بیشتری را بر پیکره نظام می زند و حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران نیز در مورد گزینش افراد انقلابی بارها تاکید می کردند.

و در پایان ، حافظ شیرازی می گوید :

تیغ بران گر بدست داد چرخ روز گار هر چه می خواهی ببر ، اما نبر نان کسی

نویسنده : کامران شبستانی