منشور مطالبات رهبری از دانشجویان در دهه‌ی چهارم انقلاب

. شرح صدر سياسي

 شرح صدر سياسى در بين دانشجويان، اين ربطى به مسئولين و مديران دانشگاه‌ها ندارد، مربوط به خود تشکل‌هاى دانشجويى است. من تأييد مي‌کنم لزوم شرح صدر سياسى را. هيچ منافاتى وجود ندارد بين پايبندى دقيق و عميق به اصول و رعايت جهت‌گيرى دقيق، در عين حال داشتن شرح صدر و برخورد غيرپرخاشگرانه‌ با کسانى که با فکر انسان همراه نيستند؛ به خصوص در زمينه‌هاى سياسى.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان ‌المبارک 1433

2. تبيين ايده‌ي اقتصاد مقاومتي با زبان دانشگاهي

شما دانشجو هستيد، استاد هستيد، اقتصاددان هستيد؛ با زبان دانشگاهى، همين ايده‌ى اقتصاد مقاومتى را تبيين کنيد، حدودش را مشخص کنيد؛ يعنى آن اقتصادى که در شرايط فشار، در شرايط تحريم، در شرايط دشمنى‌ها و خصومت‌هاى شديد مي‌تواند تضمين‌کننده‌ى رشد و شکوفايى يک کشور باشد.

 16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

 3. حفظ موضع انتقادي توسط جريان و جنبش دانشجويي

اصرار دارم بر اينکه جريان دانشجويى و جنبش دانشجويى موضع انتقادى خودش را حتماً حفظ کند. به ‌هيچ ‌وجه توصيه‌ى ما اين نيست که شما انتقاد نکنيد.

 16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

بدترين اشکال وارد بر محيط دانشجويى اين است که دانشجو دچار محافظه‌کارى شود و حرفش را با ملاحظه‌ى موقع و مصلحت خيالى بيان کند؛ نه، دانشجو بايد حرفش را صريح بزند.

7 مهر 1387، بيانات در ديدار دانشجويان

بنده توى جلساتِ دانشجويى، گاهى که ببينم حالا بعضى‌ها روى ملاحظه، روى احترام، روى هر چه، بعضى از اين حرف‌ها را که خيال مي‌کنند من خوشم نمى‌آيد، نمي‌زنند؛ از نگفتنش ناراحت مي‌شوم؛ [در حالي که] از گفتنش مطلقاً ناراحت نمي‌شوم.

6 آبان 1388، بيانات در ديدار جمعى از نخبگان علمى کشور

1.3. صداقت در نيت و سرعت پذيرش خطا

البته در کنار اين صراحتِ در بيان، صداقت در نيت هم بايد وجود داشته باشد و در کنار او، سرعت در پذيرش خطا؛ اگر ثابت شد که خطاست. فرق شماى جوان و دانشجو و صادق و پاکيزه‌دل با يک آدم سياسى‌کار بايد در همين باشد؛ حرفتان را صريح بزنيد؛ آنچه را که مي‌زنيد از دل بزنيد و اگر چنانچه معلوم شد که اشتباه است، سريع پس بگيريد. اين به نظر من يکى از بهترين شاخصه‌هاى دانشجويى است.

7 مهر 1387، بيانات در ديدار دانشجويان

2.3. تکميل نکردن پازل دشمن

نه اينکه بگوييم تکميل پازل دشمن که يک امر منفى است، با لزوم انتقاد که يک امر مثبت است، منافات دارد؛ نه، خب خود شما هم گفتيد؛ من انتقاد کردم، در همه‌ى دنيا نقل هم شد؛ اما هيچ کس در دنيا ادعا نخواهد کرد که فلانى عليه نظام اسلامى يا فرض کنيد که عليه تشکيلات مديريت اجرايى يا تقنينى کشور دارد اقدام مي‌کند. شما هم همين جور انتقاد کنيد. بنابراين انتقاد کردن مي‌تواند به شکلى انجام بگيرد که به هيچ وجه مقصود دشمن را برآورده نکند و به تعبيرى که ما عرض کرديم، پازل دشمن را تکميل نکند.

6 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

3.3. انصاف در انتقاد

نگاه منتقدانه هيچ اشکالى ندارد، منتها انتقاد درست؛ بى‌انصافى نشود. آدم گاهى مى‌بيند در بعضى از انتقادها، بى‌انصافى مي‌شود.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

4. حفظ حالت آرمان‌گرايي در دانشگاه‌ها

يکى از چيزهايى که ما از دانشجوها توقع داشتيم و اين به طور طبيعى در دانشگاه و در محيط جوان وجود دارد و بنده هم اصرار داشتم که اين حالت در دانشگاه زنده بماند، مسئله‌ى آرمان‌گرايى است.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

1.4. آرمان‌گرايي در سياست

آرمان‌گرايى، هم در سياست، هم در همه‌ى صحنه‌هاى ديگر، بايد مورد توجه باشد.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

2.4. آرمان‌گرايي در علم

آرمان‌گرايى در علم يعنى در زمينه‌ى مسائل علمى بايد دنبال قله بود که اين، توجه شما را به درس خواندن و خوب درس خواندن بايد نتيجه بدهد.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

3.4. آرمان‌گرايي در اخلاق

در زمينه‌ى معنويت و اخلاق هم بايد آرمان‌گرا بود. محيط دانشگاه، به دليل اينکه محيط جوان است، بايد محيط پاکيزه‌اى باشد.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

دانشگاه مرکز معنويت است؛ چون علم يک امر معنوى است. علم يک ارزش معنوى است، يک ارزش روحى است. محيط دانشگاه، محيط جوانى است؛ محيط مؤمنى است. در کشور، متدين‌ترين‌هامان در ميان جوان‌هامان هستند؛ فداکارترين‌هامان در ميان جوان‌هامان بودند و هستند. بنابراين چه دليلى دارد که محيط جوانِ اهل علمِ دانشگاه، يک محيط غيردينى باشد؟ نخير، محيط دينى است. من توقعم اين است که کسى که وارد دانشگاه مي‌شود، اگر قبل از آنکه وارد دانشگاه بشود تقيدات دينى‌اش ضعيف بوده، با ورود به دانشگاه تقيدات دينى‌اش تقويت شود. بنابراين آرمان‌گرايى در معنويت و اخلاق هم يک امر معتبرى است؛ مثل آرمان‌گرايى در سياست، مثل آرمان‌گرايى در علم و در همه‌ى امور زندگى.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

5. موضع‌گيري در مسائل کشور

چرا در مسائل اجتماعى موضع نمي‌گيريد و وارد نمي‌شويد؟ من خوشبختانه مى‌بينم در اين دو سه سال اخير موضع‌گيرى در مسائل گوناگون، در محيط‌هاى دانشجويى و جوان‌هاى دانشجو خيلى بارز است.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

در مسائلى که با سرنوشت کشور ارتباط پيدا مي‌کند، حتماً تحليل و موضع داشته باشيد.

31 مرداد 1389، بيانات در ديدار دانشجويان در روز 11 ماه رمضان

6. حضور فيزيکي و فکري در مسائل عمومي کشور

حضور فيزيکى و فکرى در مسائل عمومى کشور از سوى مجموعه‌ى دانشجويى حتماً لازم است. هم حضور فکرى لازم است؛ با همين رسانه‌هاى دانشجويى، با اجتماعات دانشجويى، با اظهاراتى که اينجا و امثال اينجا ممکن است بکنيد، با ارائه‌ى نظرات‌تان به دستگاه‌هاى ذى‌ربط و وزارت‌هاى مربوط اعلام موضع کنيد، هم حضور فيزيکى لازم است. گاهى بايد در يک اجتماعى شرکت کنيد. من به هيچ وجه نفى نمي‌کنم و رد نمي‌کنم، بلکه تأييد مي‌کنم برخى از اجتماعات دانشجويى را که درباره‌ى مسائل گوناگون به وجود مى‌آيد. البته با تندروى در اين اجتماعات مخالفم؛ با عمل نسنجيده‌ى در اين اجتماعات مخالفم؛ با تصميم‌گيرى‌هاى غلط که ممکن است از طرف چند نفر انجام بگيرد، بعد در آن بحبوحه‌ى احساسات، ناگهان مورد حمايت جمع هم واقع شود، بنده موافق نيستم.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

7. تشکيل کانون‌هاي تصميم و اقدام براي مجموعه‌هاي دانشجويي

من گمان مي‌کنم اگر مجموعه‌هاى دانشجويى کانون يا کانون‌هاى تصميم و اقدام داشته باشند، براى اينکه در مسائل گوناگون فکر کنند و تصميم بگيرند، اقدام‌هاى آن‌ها سنجيده‌تر خواهد بود. بنشينند يک گروه نخبه‌اى، زبده‌اى، مسئولى فکر کنند، بعد به صورت متحدالامآل در بين مجموعه‌ى دانشجويى واضح و مشخص بشود که اگر کسى تخطى و زياده‌روى کرد از آنچه که قرار شده، مربوط به تصميم دانشجوها و جريان دانشجويى نيست.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

يک توصيه‌ى ديگر ما هم اين است که تشکل‌هاى دانشجويى با هم همفکرى و همکارى و همدلى نشان بدهند. حالا من نمي‌خواهم يک چيزى را حتماً يک پيشنهاد قطعى بکنم، اما به نظر آدم مي‌رسد که مثلاً يک مجمع هماهنگ‌کننده‌اى بين اين تشکل‌ها وجود داشته باشد تا تشکل‌ها هم‌جهت پيش بروند.

19 مرداد 1390، بيانات در ديدار جمعي از دانشجويان

1.7. اثرگذاري بر محيط دانشجويي

در جهت‌گيرى‌ها، در پيشرفت به سمت اهداف انقلاب، يک هماهنگى انجام بگيرد تا بتوانيد بر محيط دانشجويى اثرگذارى کنيد. تشکل‌ها بايد بتوانند بر محيط دانشجويى اثرگذارى کنند. محيط دانشجويى، محيط پرنشاط، پرتحرک و بر روى هم، دينى و معتقد و پايبند به مبانى به حساب مى‌آيد؛ اين چيز خيلى مغتنمى است. محيط دانشجويى ما اين جورى است؛ از اين بايد استفاده کرد، روى اين محيط بايد تأثيرگذارى کرد، بايد جهت‌گيرى درست داد.

19 مرداد 1390، بيانات در ديدار جمعي از دانشجويان

8. توجه به وظيفه‌ي افسري جنگ نرم

اعتقاد من اين است که در اين ميدان، شماها افسريد، سرباز صفر نيستيد. شما جوانيد، ميدان مبارزه‌ى شما هم ميدان جنگ نرم است.

 16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

1.8. بالا بردن معرفت

معرفت‌هاتان را بالا ببريد. عزيزان من! سقف معرفت خودتان را سايت‌هاى سياسى و اوراق روزنامه‌ها و پرسه زدن در سايت‌هاى گوناگون قرار ندهيد. سقف معرفت شما اين‌ها نيست. من مي‌خواهم بگويم هر چه مي‌توانيد سطح معرفت را بالا ببريد. با قرآن، با نوشتجات مرحوم شهيد مطهرى، با نوشتجات فضلاى بزرگى که خوشبختانه امروز در حوزه‌هاى علميه حضور دارند، آشنا شويد... به نظر من آن کارى که مهم است انجام بگيرد مطالعات اسلامى است.

 16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

2.8. ارتباط با تشکل‌هاي دانشجويي جهان اسلام

ارتباط با تشکل‌هاى دانشجويى جهان اسلام هم کار لازمى است... امروز در دنياى اسلام، در ذيلبيدارى اسلامى، مجموعه‌هاى دانشجويي مجموعه‌هاى فعالى هستند؛ قبلاً هم فعال بودند... به نظر من با اين‌ها ارتباط داشته باشيد.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

3.8. زنده نگه داشتن اميد به عنوان اساسي‌ترين موضوع

از جمله‌ى سخت‌ترين کارهايى که عليه من و شما دارد انجام مي‌گيرد اين است که اميد را در ماها بميرانند. سعى کنيد اميد را زنده نگه داريد. هر چه مي‌توانيد شعله‌ى اميد را در دل خودتان و در دل مخاطبانتان زنده نگه داريد. با اميد است که مي‌شود پيش رفت. اميد هم اميد بيجا نيست؛ اميدى است که واقعيت‌ها کاملاً ما را به درستى آن نويد مي‌دهد.

16 مرداد 1391، بيانات در ديدار دانشجويان، 17 رمضان المبارک 1433

شرط اصلى فعاليت درست شما در اين جبهه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ى جنگ نرم، يکى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اش نگاه خوش‌بينانه و اميدوارانه است. نگاهتان خوش‌بينانه باشد... من نگاهم به آينده خوش‌بينانه است؛ نه از روى توهم، بلکه از روى بصيرت. شما جوانيد، مواظب باشيد نگاهتان به آينده نگاه بدبينانه نباشد؛ نگاه اميدوارانه باشد. اگر نگاه نوميدانه شد، نگاه بدبينانه شد... به دنبالش بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌عملى، به دنبالش بى‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تحرکى، به دنبالش انزواست؛ مطلقاً ديگر حرکتى وجود نخواهد داشت؛ همانى است که دشمن مي‌خواهد.

4 شهريور 1388، بيانات در ديدار دانشجويان و نخبگان علمي

4.8. عدم افراط در قضايا

در قضايا افراط وجود نداشته باشد. طبيعت جوان، طبيعت تحرک و تندى است. اين دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ى زندگى شما را ما هم گذرانده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ايم؛ آن هم در دوران‌هاى انقلاب و اوايل مبارزات و اين‌ها بوده. تندى را مي‌دانم چيست. خيلى هم به ما نصيحت مي‌کردند که آقا تندى نکنيد، ما مي‌گفتيم که نمي‌فهمند چقدر لازم است تندى کردن. مي‌دانم تصور شما چيست، اما حالا از ما بشنويد ديگر. مراقب باشيد، تندروى انسان را پيش نمي‌برد. با فکر تصميم بگيريد.

4 شهريور 1388، بيانات در ديدار دانشجويان و نخبگان علمي

9. ارتقاي کشور به جايگاه جامعه‌ي اسلامي

مأموريت اين نسل اين است؛ کشور و ملت‌تان را به آن جايگاهى که معنايش اين باشد که يک جامعه‌ى اسلامى به معناى واقعى تشکيل شده، برسانيد.

7 مهر 1387، بيانات در ديدار دانشجويان

10. پرهيز از نگاه صنفي به مسائل کشور

دانشجوها، صنفى، دانشگاهى و رشته‌اى به مسائل نگاه نکنند؛ واقعاً نگاه کنند به آنچه که نياز کشور است.

14 ارديبهشت 1387، بيانات‌ در ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاه‌هاى شيراز

11. مطالبه‌ي عدالت

يک لحظه از درخواست و مطالبه‌ى عدالت کوتاهى نکنيد؛ اين شأن شماست. جوان و دانشجو و مؤمن شأنش همين است که عدالت را بخواهد.

14 ارديبهشت 1387، بيانات‌ در ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاه‌هاى شيراز

12. داشتن نگاه کلان به هدف‌هاي انقلاب

دانشجو و محيط دانشگاه بايد نگاه کلان به هدف‌هاى انقلاب داشته باشد؛ دنبال آن‌ها برود. مراقب باشيد دشمن نتواند از محيط دانشگاه و از عنصر دانشجو و استاد استفاده کند. اين آن چيزى است که من روى آن تأکيد مي‌کنم.

14 ارديبهشت 1387، بيانات‌ در ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاه‌هاى شيراز

13. حفظ اتحاد

اتحادتان را حفظ کنيد، اتحاد! در مقياس ملت ايران هم حفظ اتحاد يک وسيله‌ى اصلى است؛ در مقياس قشر دانشجو هم در سراسر کشور همين است؛ در مقياس دانشجويان در يک شهر يا در يک استان هم همين است. نگذاريد اختلاف سليقه‌ها شما را در مقابل هم، سينه به سينه قرار بدهد.

14 ارديبهشت 1387، بيانات‌ در ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاه‌هاى شيراز

1.13. تلاش برخي براي تحقق منافعشان در دانشگاه

يک وقتى بعضى‌ها منافعشان ايجاب مي‌کرد که دانشگاه‌ها را عرصه‌ى بازى‌هاى سياسى و درگيرى‌ها و دست‌به‌گريبان شدن‌هاى سياسى قرار بدهند؛ امروز الحمدالله اين معانى کمتر است. نگذاريد تشکل‌هاى دانشجويى و اجزاى نهضت دانشجويى به دشمنان تبديل شوند.

14 ارديبهشت 1387، بيانات‌ در ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاه‌هاى شيراز

2.13. رقابت مثبت

رقيب خوب است؛ رقيب، رقابت مثبت. يکى از اين برادرها گفت ما حاضريم؛ پژوهشگاه به ما بدهيد يا اجازه بدهند ما پژوهشگاه درست کنيم تا در فلان قضيه فعاليت کنيم. خيلى خوب، آن گروه ديگر دانشجويي هم بگويند خيلى خوب، ما هم در فلان مسئله‌ى ديگر رقابت مثبت علمى مي‌کنيم با اين‌ها. رقابت مثبت يعنى اين؛ يعنى مسابقه‌ى دويدن: «سابقوا الى مغفره من ربّکم»

14 ارديبهشت 1387، بيانات‌ در ديدار اساتيد و دانشجويان دانشگاه‌هاى شيراز

3.13. اتحاد بر مبناي اصول

منظور من اتحاد بر مبناى اصول است. بنابراين وحدت با کيست؟ با آن کسى که اين اصول را قبول دارد. به همان اندازه‌اى که اصول را قبول دارند، به همان اندازه ما با هم مرتبط و متصليم؛ اين مي‌شود ولايت بين مؤمنين. آن کسى که اصول را قبول ندارد... او قهراً از اين دايره خارج است.

31 مرداد 1389، بيانات در ديدار دانشجويان در روز 11 ماه رمضان

4.13. اختلاف بر اثر سليقه‌هاي گوناگون

مراقب باشيد تشکل‌هاى دانشجويي تحت تأثير اختلاف سليقه‌ها، نه خودشان در درون دچار انشعاب بشوند، نه با همديگر اصطکاک و تصادم پيدا کنند. يکى از مصاديق برجسته‌ى وحدتى که ما به آن توصيه و دعوت مي‌کنيم، همين است. آنجايى که انسان‌ها را از هم جدا مي‌کند يا به هم نزديک مي‌کند، اصول و مبانى معرفتى است. وقتى اين مبانى مورد اتفاق و مورد قبولشان نباشد، آن‌ها را از هم جدا مي‌کند، اما آن وقتى که مورد قبولشان باشد، آن‌ها را به هم متصل مي‌کند. اما سلايق نه؛ هر کسى يک سليقه‌اى دارد، هر کسى يک ذوقى دارد.

31 مرداد 1389، بيانات در ديدار دانشجويان در روز 11 ماه رمضان

5.13. پرهيز از شعارهاي تفرقه‌انگيز

امروز وحدت ملت ايران، وحدت ملت و دولت، اتحاد ميان مسئولان کشور، رمز پيروزى است که اين را مي‌خواهند به هم بزنند. من به شعارهاى جوانى و شعار جوان‏ها اعتقاد دارم، اما مراقب باشيد اين شعارها اختلاف ايجاد نکند، خواست دشمن را تأمين نکند، در ميدان تنظيم‌شده‏ى از سوى دشمن بازى نکنيد.

8 آبان 1387، بيانات در ديدار جمعى از دانش‏آموزان و دانشجويان در آستانه‏ى سالروز 13 آ