مبلمان شهری و ارتقاء فرهنگی شهروندان از منظر نگاه ایثار

شهر خوب ، شهر زیبا، شهر برگرفته از خلقت های خداوندی ، به وسعت و بزرگی جمعیتش دارد

هدف نهایی از خلقت یک شهر وجود یک شهر زیبا و محیطی آرامش بخش برای مردمی است که در آن زندگی می کنند، این محیط ، محیطی را فراهم می کند که مردمانش میتوانند با تعاطی افکار و تضارب آراء در کمال خرسندی و خشنودی درکنار یکدیگر بدور از هیاهوی پلیدیهای سیاهی های شب زندگی کنند

این همان نتنیجه ایثار و گذشت است

این همان نتیجه توجه به افکار مردانی مردی است ، که روزی با همین شکوفه های بهاری و آرامش محیطی دستان خود را به یکدیگر دادند تا دیو پلید و اهریمن را از شهرشان دور کنند

در این میان و در داخل این نماها و بناهای ساختار یافته و بلند ، عناصری نیاز است تا زندگی شهری بر اساس آن سامان یافته و ابزاری نیاز است که همچون اثاثیه یک خانه ، امکان زنده بودن ونفس کشیدن و زندگی را در این فضای پر از سنگ و خاک و شیشه فرام آورد

تمامی این ابزار و محیط پیرامون آن و خطوط بهم ریخته ساختمانهای شهر ، با پیادوروهای کنده کاری شده اش یک پیام را می رساند و آن اینکه زندگی جریان دارد و روح زندگی را می توان در لابه لای تمامی این ابزارها و شیشه ها و بتن ها و آسفالتهای خیابان دید

" اين تسهيلات در انگلستان بيشتر به «مبلمان خياباني» و در امريكا به «مبلمان همگاني» با «مبلمان فضاي باز» معروف هستند. « اثاثه، جمع اثاث به معناي وسايل و لوازم زندگي است. تجهيزات، جمع تجهيز، در مفهوم آراستن و بسيج كردن و بيشتر به وسايل و ساز و برگ نظامي اطلاق مي شود. مبلمان واژه فرانسوي به معناي مجموعه اثاثه و دكوراسيون يك محل است.»"

رايج ترين تركيب فوق «مبلمان شهري» است كه مي تواند دربردارنده مفاهيم ضمني نيز باشد. دامنه مفهومي و كاربردي اين واژه بسيار گسترده است. مبلمان شهري به مجموعه وسيعي از وسايل، اشياء، دستگاهها، نمادها، خرده بناها، فضاها و عناصري گفته مي شود كه چون در شهر و خيابان و در كل در فضاي نصب شده اند و استفاده عمومي دارند، به اين اصطلاح معروف شده اند.

امروزه مشكل اصلي گرگان  در دو بعد حركت شهري(سواره و پياده) و مشكلات ادراك و رفتار در منظر شهري قابل بررسي است.

بنابراين وظيفه و مسئوليت خطيري براي برنامه‌ريزي، ساماندهي، آرام‌سازي و بهسازي فضا و تجهيزات شهري بر دوش مسئولين، مديران، طراحان و هنرمندان گرگانی مي باشد.

 ساختار برنامه اي كه مي تواند شهر را از هر دو بعد منظر شهري و حركت در شهر ساماندهي نمايد به دو بخش اصلي تقسيم‌بندي مي شود:

1-طراحي محيطي و نماي شهري :

فضا سازي، محوطه سازي، كف سازي، پياده‌ راه‌ سازي، نقاشي ديواري، مرمت، نورپردازي، پاكسازي جداره‌هاي شهري و نما سازي، احياء بافتهاي با ارزش تاريخي، فرهنگي، معماري و كاربردهاي شهري، آرام‌سازي و.....

2-مبلمان و تجهيزات شهري :

شامل كليه ملزومات و اثاثيه شهري كه در محيط شهر قرار مي گيرند و بيش از يكصد عنوان تقسيم بندي مي شود؛ از نرده و ميله‌هاي راه بند و روشنايي گرفته تا ايستگاههاي اتوبوس، سرويسهاي بهداشتي، تابلوها، بيلبوردهاي تبليغاتي، سطل زباله و پلهاي عابر پياده.

تقسيم بندي عناصر مبلمان شهري بصورتهاي مختلفي عنوان شده ولي در كل ميتوان انرا در چهارگروه اصلي معرفي نمود :

الف- مبلمان خياباني

ب- مبلمان پاركي

ج- مبلمان ترافيكي

د- سازه‌هاي اطلاع رساني و تبليغاتي

امروزه تجربه و كاربرد عناصر شهري نشان داده كه استفاده از تجهيزات و مبلمان مناسب تا چد ميتواند اثر مثبتي بر روي شهروندان و استفاده كنندگان از محيطهاي شهري داشته باشد. بطور مثال طراحي نشيمن مناسب به مردم اين امكان را ميدهد كه در فرصتهاي لازم از نشستن و ديدن فضاي شهري لذت برده و حتي ارتباط اجتماعي و كلامي با يكديگر برقرار نمايند.

پژوهشهاي شهري و زيست محيطي نشان ميدهد كه استفاده كنندگان و عموم مردم خواستار چند منظوره بودن تجهيزات شهری و زيباسازي هرچه بيشتر آن هستند بطوريكه بصورت يك سمبل يا نماد و حجم شهري در آمده و متناسب با طراحي زيباي اتومبيلها و محصولات مدرن به توقعات زيبايي شناسانه مردم و نيازهاي دنياي امروز نيز جواب دهد . به همين دليل در سراسر جهان مطالعات و مسابقات بسياري در زمينه طراحي بهينه مبلمان شهري صورت ميگيرد.

اهميت توجه به هويت و فرهنگ به خصوص فرهنگ ایثار

با رشد شهرها و حومه‏ها، گرايشي افراطي در يك شكل كردن چهره شهري به وجود آمده است، به گونه‏اي كه اغلب تفاوت كمي در روحيه مبلمان نقاط مختلف شهر ديده ميشود. حال آن كه هنوز هم جذاب‏ترين و به ياد ماندني‏ترين محله‏ها آنهايي هستند كه با شكل و شمايل ويژه و مختص به خود در خاطره‏ها جاي مي‏گيرند و شايد از همين روست كه در كوششهاي جديد براي نوسازي و ساماندهي شهرها به اين خصوصيات توجه بسيار ميشود :

* از ديدگاه طراحان، انتخاب و طراحي مناسب مبلمان شهري، حفظ هويت مكان و نمود بيشتر آن را ممكن مي‏سازد. اين برخورد در احياي مناطق تاريخي و سنتي بسيار موثر است

* اگر دخالت در شهر به تزيينات سطحي محدود نشود ، بايد ميان بافت اجتماعي و فضاي شهر توازني ايجاد كرد.

* آنگاه كه بافت اجتماعي مكاني تثبيت شده و در ميان ساكنانش مفهوم شهر نشيني، ريشه‏اي عميق دواند، ميتوان به ساختارهايي مكمل در سيما و منظر آن پرداخت و شرايط را براي حفظ محيط و رفاه اهالي‏اش مهيا كرد.

* به اتكاي همين بافت اجتماعي تثبيت شده و ريشه‏دار مي توان در مدت زماني كافي و با روشي پويا، خيابانهاي محله و شهر را به گونه‏اي مجهز كرد كه بازتاب فرهنگ آن باشد.

در حقيقت, فراهم آوردن امكان بهره‏وري رفاهي و زيبايي شناختي از محيط زيست، به معناي ارج نهادن به زندگي و ارزشهاي تمدن است .

يكي از دلايل مهم بي هويتي گرگان ، عدم توجه به تفاوتهاي موجود بين فضاهاي مختلف شهري، اكتفا نمودن به طرحهاي يكنواخت و به اصطلاح استاندارد و پرداختن به ظرفيتهاي مفهومي است بدون در نظر گرفتن ارزشهاي زيباشناسي شهري و هنري , و بسنده نمودن به امكانات توليد وصنعت آنهم از نوع ابتدايي ترين آن.

بزرگ کردن و کوچک کردن میدانهای شهری ، دوباره کاریها در ساختار سازی شهری ، عدم توجه به مفاهیم و فرهنگ با توجه به قومیتهای مختلف در شهر و محل زندگی آنان ، عدم توجه به شهدای قومیتهای مختلف و نصب تندیس و سردیس آنان درمکانهای زندگی آنان ، عدم توجه به مفاهیم ایثار نقش بسته در فطرت  پاک مردمان گرگان زمین با نصب شعائر اسلامی در شهر و تمامی مفاهیم مرتبط با اینها ، از نکاتی است که بزرگترین خلاء را شامل می شود

شهر ما زمانی زیبا می شود که شکوفه های ایثار ، در کلام و بیان تک تک شهروندان نقش بندد و کوچک و بزرگ ضمن احترام به شهدای گرانقدر شهرشان در پرتو مبلمان زیبا شهری و جانمایی شکیل و مناسب در این فضای زیبای ساخته شده بر اهمیت و بزرگی مردان ، مردی که روزی برای آبادانی و شکوفایی این مرز و بوم از خون خود گذشتند تا ما شهری اباد، مرفه ، و زیبا داشته باشیم و زمانی که بر سایه سار درختی تکیه کرده ایم و در روی چمن کاشته شده ای در گرمای لذت بخش خورشید الهی استراحت نموده ایم با نیم نگاهی به عکس آویخته شهیدی بر دیوار و یا بلواری ضمن فاتحه ای ، از او به خاطر این همه آرامش تشکر و قدردانی داشته باشیم

این نیز میسور نخواهد شد مگر با همت و تلاش هنرمندان و دلسوزان نظام که بسیار هستند اما الان به دلایلی در گوشه ای عزلت گزیده اند و یاوری می خواهند که دست همت آنان را گرفته و آنان را به این سو رهنمون کنند

آن روز دیر نخواهد بود و آنقدر این دیرها زود خواهند آمد که تو شاید باور نکنی

با برداشتی آزاد از سایت http://farms.ir)

محمد علی طالع زاری – کارشناس حوزه ایثار و شهادت